Algemeen Een duivenmelkerslong is een allergische reactie van longweefsel door contact met duivenstof. Meestal ziet men dat die reactie zich bij duivenliefhebbers openbaart rond het veertigste levensjaar. Het maakt weinig verschil of men erg allergisch is voor andere zaken of niet. De ziekte heeft ook niets te maken met de gezondheid van de duiven. Het gaat bij duivenstof vooral om de eiwitten in de ontlasting, die daar nogal rijkelijk in zitten. Ook de eiwitten uit de kropmelk kunnen snel een sterke allergische reactie opwekken. Naarmate meer duivenstof wordt ingeademd, des te sterker is de reactie van het lichaam.   Allergie Allergie is een overgevoeligheidsreactie van het lichaam.Voor wat de duivenmelkerslong betreft, speelt de reactie zich dus voornamelijk in de longen af. Er zijn verschillende soorten allergische reacties bekend, zoals hooikoorts, boerenlong, champignonkwekerslong en allergie tegen honden en katten. Het betreft altijd bepaalde eiwitten, waartegen het lichaam een overdreven afweer vertoont. Soms zijn dit de longen en soms is dit de huid.   Elke 4 tot 6 seconden ademen we een keer in en uit. Zoals men weet is dit om de zuurstof uit de lucht op te nemen, maar ook om de afgewerkte lucht (kooldioxide) uit te ademen. Per dag gaat er zo’n kleine kamer vol lucht door onze longen, maar als een duivenliefhebber duchtig aan het krabben is in zijn hok, ademt men wel 10 tot 20 maal zoveel lucht (dus ook het stof) in dan in rust. Het lichaam heeft gelukkig veel afweermogelijkheden tegen het stof, zoals trilharen en slijmkliertjes in de luchtwegen. Verder is de hoeveelheid stof in een duivenhok afhankelijk van de ventilatie in uw hok. Een duivenstoflong zal niet snel ontstaan. Het probleem zit dus vooral in de allergie, waarbij zelfs weinig stof al grote reacties geeft. Het is dus niet het stof zelf, maar wat er in zit.   Kenmerken van de duivenmelkerslong Er zijn verschillende vormen: 1. De snelle reactie van het lichaam (acute vorm). We zien plotselinge koorts, hoesten, kortademigheid, een drukkend gevoel op de borst, spierpijn, zweten ('s nachts klam zweten). Men voelt zich in het geheel niet fit. 2. De sluimerende vorm (subacute vorm). Deze vorm lijkt meer op de verschijnselen die astmapatiënten hebben. Vooral als men vaak en lang bij de duiven zit, komen de problemen tot uiting. Niet zo plotseling; met het hoesten komt slijm mee; de duivenliefhebber eet minder en vermagert. De symptomen verdwijnen vanzelf als de liefhebber geen contact meer heeft met de duiven. 3. De onomkeerbare vorm (chronische vorm). Wanneer de patiënt geen maatregelen neemt tegen vorm 1 en 2 en in contact blijft komen met duivenstof, dan bestaat er een grote kans dat de problemen onomkeerbaar worden. Dan komt er bindweefsel en vocht tussen de bloedvaatjes en de longblaasjes. Dit betekent dat de zuurstof overdracht niet goed verloopt, waardoor ten gevolge van de reactie van de longen hierop de rek uit de longen gaat. De liefhebber kan zich niet meer inspannen, wordt kortademig, loopt met opgetrokken schouders en een gekromde rug, eet slecht en vermagert.   Waarschuwing 1. Een liefhebber heeft ongeveer 7% kans om een duivenmelkerslong te krijgen. 2. Wanneer men geen maatregelen neemt, kunnen er ernstige afwijkingen ontstaan. 3. Gebleken is dat goede maatregelen daadwerkelijk helpen.   Onderkenning Het probleem wordt door de huisarts al snel onderkend als deze de patiënt onderzoekt met daarbij de wetenschap dat er duiven gehouden worden. Soms vertelt de arts botweg om met de duivensport te stoppen. Wij raden aan om eerst een specialist te raadplegen, voordat u stopt met duiven houden. Er zijn diverse longartsen, die zich voor de duivenmelkerslong interesseren. Daarbij is vooral door het werk van de Limburgse longarts Dr. Maesen, de afwijking niet onbekend meer.   Bij een goed onderzoek wordt gekeken naar röntgenfoto’s, allergietesten, (bloed) en zogenaamde longfunctietesten. Bij dit laatste gaat de liefhebber op een hometrainer zitten met een masker op om te kijken wat de longen nog aankunnen (longvolume). Daarna wordt er een zogenaamde provocatietest gedaan.De patiënt moet enkele uren in een duivenhok krabben waarna naar de reactie wordt gekeken. Na de onderzoekingen geeft de specialist een advies. Soms liggen de problemen helemaal niet bij het duivenstof, maar moet de duivenhouder alleen maar stoppen met roken of zijn er andere oorzaken. Wanneer de oorzaak bij het duivenstof ligt, kan het advies variëren van geen duiven meer houden tot het gebruik van een stofmasker in het hok, dit laatste soms samen met medicijnen   Preventie Het belangrijkste is altijd het voorkomen van het inademen van stof, dit kan door middel van ademhalingsbeschermingsmiddelen: 1. Gasmaskers. Er zijn verschillende typen. Goede typen zijn de mond-neusmaskers en de airstreammaskers. Deze laatste zijn wel duurder, maar geven geen enkele ademweerstand. Voor beide soorten maskers is het van het grootste belang, dat ze goed op het hoofd zijn afgesteld. Als men genoodzaakt is een masker te dragen, moet dit ook consequent worden toegepast, dus ook op tentoonstellingen, met inkorven en uiteraard in het hok. Kleding en schoeisel, die in het hok worden gebruikt, moeten buitenhuis bewaard worden. Tevens moet getracht worden het hok zo stofvrij mogelijk te houden. Goed reinigen is uiteraard beter (dweilen en/of stofzuigen) dan de zogenaamde droge-mestmethoden. Zorgen voor goede natuurlijke en/of kunstmatige ventilatie. Ook een hok met een open front kan een oplossing zijn. Vloermiddelen als stro, catlitter, houtpulver en zand houden de stof/eiwitfractie van de ontlasting vast en zijn uit ten boze. 2. Luchtreinigers. Ook hiervan zijn meerdere typen op de markt, al dan niet voorzien van ionizers. De ionizer op zich blijkt in de praktijk zeker een bepaalde stoffractie te binden, maar qua capaciteit blijkt dit vaak onvoldoende. Of ze werkelijk werken is moeilijk vast te stellen. Een onderzoek van de GGD is ronduit negatief, maar toch hoort men van duivenliefhebbers ook wel weer positieve berichten. Het suggestieve effect is niet altijd uitsluiten. De luchtreinigers met actieve filtratie lijken effectiever.